Samen werken. Willen en kunnen we dat?
“Werken aan bewonersgestuurde wijkontwikkeling is een proces. Dit proces speelt zich af bij burgers, binnen burgerorganisaties maar tegelijkertijd ook bij de overheid, de woningbouw en bij de welzijnsprofessionals.”

Wat is de rol van deze partijen? Hoe zorg je ervoor dat alle partijen samen het proces in stappen als gelijkwaardige samenwerkingspartners? Hoe richt je de procesomgeving in?

Merel Werner, strategisch beleidsadviseur, van Stadsdeel Noord is de persoon die er voor heeft gezorgd dat de BGW in Plan van Gool daadwerkelijk van start is gegaan. Zij heeft daarbij ook de procesomgeving ingericht. (De indeling van de procesomgeving in Plan van Gool is hier te downloaden.)

Er is hierbij rekening gehouden met het volgende:
- Bewoners bepalen het beleid en het uitvoeringsprogramma
- Bewoners voeren het programma zelf uit
- Overheid en woningbouw zijn samenwerkingspartners maar ook de financier
- De welzijn professional is de procesondersteuner

Simple as that! Of toch niet?

Wat is er zo moeilijk aan samenwerken?
Uit het onderzoek in Bos en Lommer blijkt dat de professionals niet in staat zijn om een deel van de wijkontwikkeling echt aan bewoners over te geven. Los te laten, macht over te dragen en kritisch te kijken naar de eigen organisatie.

Als we kijken naar de organisatie structuur van de overheid, de woningbouw en de bewoners (organisaties) zien we direct een pijnpunt. De overheid en de woningbouw is verticaal ingericht en worden top-down bestuurt. Het werk is daarnaast ingedeeld in afdelingen en dus gesegmenteerd. Bewoners werken in veel gevallen horizontaal, in netwerkverband en zien het werk vaak als één samenhangend geheel. De verschillende wijze waarop de partijen zijn georganiseerd zorgen ervoor dat de samenwerking vaak moeilijk vorm krijgt.

Er wordt daarnaast al een hele tijd geïnvesteerd in een zo constructief mogelijke manier van werken die kwantitatief en kwalitatief te verantwoorden is. We dachten het gevonden te hebben in segmentatie, regels, protocollen, hiërarchische organisatiestructuren etc. We zijn gewend geraakt aan deze wijze van werken en het geeft aan velen een gevoel van controle, veiligheid en comfort. De BGW betekent dat we die comfortzone gaan verlaten. Ik vind het dan ook niet vreemd dat niet iedereen dit wil!

Hetzelfde voor 'macht'. BGW vraagt aan diegene die macht hebben of ze deze macht willen afstaan aan wijkbewoners. Want als de wijk door de bewoners zelf wordt ontwikkeld dan is de gemeenschap weer in control. Macht afstaan is moeilijk en zoals de filosoof Alain zei:

'Macht zonder controle maakt altijd gek.'

Nee, dit is geen oproep om hetgeen we hebben ontwikkeld simpelweg over boord te gooien. Want ook de BGW gaat gepaard met subsidie en dat is geld van de burgers. Het uitgeven van die subsidie moet je transparant kunnen maken en goed kunnen verantwoorden. Het is zoeken naar een nieuwe samenwerkingsvorm tussen alle partijen waarbij controleren en loslaten samen komen.

Nou Merel hier digitaal mijn complimenten omdat jij dit al van meet af aan wist en de procesomgeving verstandig hebt ingericht. Een procesomgeving waar we op elk niveau en met alle partijen kunnen werken aan die balans en aan de nieuwe samenwerkingsvorm.