Bewonersgestuurde Wijkontwikkeling (BGW) zonder bewoners bestaat niet. BGW zonder Overheid, Welzijn, Woningbouw en Bedrijven is niet erg constructief. Iedereen is nu goed geïnformeerd wat rest is een moment van de waarheid.
- Zijn er genoeg burgers die vanuit intrinsieke motivatie het proces van de BGW willen instappen?
- Zijn de samenwerkende partijen bereid om de nieuwe samenwerkingsvorm met burger (organisaties) aan te gaan?
In Plan Van Gool in Amsterdam kregen we in april het JA-woord. Tijd dus voor de volgende fase.
Fase 2 - Ontstaansfase
In de Ontstaansfase ( zie WEI-model ) gaan burgers aan de slag om antwoorden te vinden voor de sociale maatschappelijke en economische knelpunten in de eigen wijk, antwoorden in de vorm van burgerinitiatieven. Daarnaast werken ze aan een sterke community waarin de burgerinitiatieven zijn ingebed.
De WI scan
Maar hoe ontwikkel je door, voor en met burgers, burgerinitiatieven die de wijk versterken?
Voor deze fase heb ik de WI scan (Wijk Initiatieven scan) ontwikkeld. De Wijk Initiatieven scan geeft handvatten om burgerinitiatieven te ontwikkelen die de sociale maatschappelijke en economische verbetering van de wijk nastreven. Alvorens een burgerinitiatief te initiëren wordt er door, voor en met bewoners participatief onderzoek gedaan naar:
- Sociale maatschappelijke en economische knelpunten in de wijk
- Sociale maatschappelijke en economische kansen in de wijk
- Talenten van de burgers
De onderzoeksresultaten dienen als uitgangspunt voor het opzetten van een burgerinitiatief. Het op te zetten burgerinitiatief werkt dus aan het oplossen van knelpunten in de wijk door het gebruik van de kansen in de wijk en de talenten van de bewoners in de wijk.
Een voorbeeld uit de praktijk
Bewoners deden vanuit de BGW onderzoek in Plan Van Gool. Zij merkte op dat er geen ontmoetingsplek aanwezig was. Bewoners gaan de wijk uit voor een hapje met een vriend of vriendin. Ook als die vriend de buurman is. Bewoners hebben aangegeven dat er behoefte is aan een ontmoetingsplek in de eigen leefomgeving en dat ze graag een hapje eten (en ook betalen) in de eigen wijk. Bij de onderzoeksgroep zat een kok en een groep vrouwen die heerlijk kunnen koken. Zij hebben de handen ineen geslagen en gaan nu bezig om een Sociaal Restaurant op te zetten midden in de eigen wijk.
Gebruikte methode in de BGW in Amsterdam
Voor het verrichten van participatief onderzoek kunnen verschillende methoden worden ingezet. Binnen de BGW in Amsterdam is ervoor gekozen om te werken met de methoden:
- Community mapping; d.m.v. participatief onderzoek worden de sociaal maatschappelijk knelpunten en kansen van de wijk visueel in kaart gebracht.
- Pluging the Leaks; d.m.v. participatief onderzoek worden de geldstromen in de wijk in kaart gebracht. Er wordt gekeken waar het geld de wijk uitstroomt en hoe dit voorkomen kan worden.
..... en dan is er de praktijk, weerbarstig en altijd anders dan het papier had bedacht.
In Plan Van Gool zijn de bovenstaande methoden gebruikt maar laten we zeggen dat er een aangepaste versie van deze methoden is ontwikkeld terwijl bewoners al bezig waren met het uitvoeren van het onderzoek. Het is en blijft een bewoners gestuurd bottom up proces in een unieke context.
Daarbij duikt er altijd wel een feit op om een theorie in de war te gooien. - Carlo Dossi -
Waarom Comunnity Based werken
Tijdens de Onstaansfase wordt er community based gewerkt. Er wordt samen gewerkt aan een gedeelde koers, een gedeelde visie. Iedere burger kan hierbij zijn eigen talent in zetten ongeacht wat hij in het dagelijkse leven voor een functie(s) vervult. De organisatiestructuur is horizontaal ingericht en is dynamisch. Binnen deze 'structuur' kan ieder community lid zelfstandig opereren en tegelijkertijd bij dragen aan de visie van de community als geheel. Het community based werken is een belangrijk uitgangspunt van de BGW aangezien het er voor zorgt dat er te allen tijde afstemming blijft plaats vinden binnen de community over:
- de diensten en producten die ontstaan
- de benodigde middelen
- de inzet van kennis en ervaring
De community werkt hierbij aan een co-creatie waarbinnen de leden van de community als gelijkwaardige partners werken aan een winwin situatie. Deze wijze van werken zorgt ervoor dat het aanwezige kapitaal zo constructief mogelijk wordt ingezet voor de community als geheel als ook voor de afzonderlijke leden van de community. Co-creatie verlangt echter wel vertrouwen, gelijkwaardigheid en wederkerigheid van de leden. Vanuit dit gegeven wordt er binnen de BGW gericht ingezet op samen werken, samen leren en het van elkaar leren in alle openheid.
Het resultaat in Plan Van Gool zijn 11 bewonersinitiatieven die goed op elkaar zijn afgestemd in community verband. Een Community die samen streeft naar een goede leefbaarheid, sociale cohesie en een sterke wijkeconomie.
Persoonlijke noot
28 maart 2013 informeerde ik de bewoners over de mogelijkheden van de BGW.
18 juni 2013 informeerde de bewoners mij, de ambtenaren van de gemeente en de medewerkers van de woningbouw over de burgerinitiatieven die zijn voortgekomen uit het onderzoek en de ambitie om die als community nu succesvol op te gaan zetten.
3 maanden later....... mag ik zwijgen en kijken naar de eigen kracht van de wijk. Dat ik mocht spreken was zilver en dat ik nu mag zwijgen is goud.
In de volgende blogs ga ik in op de verschillende functies van de samenwerkende partijen in de Ontstaansfase:
- Mijn rol als onafhankelijke procesmanager
- De functie van Welzijn
- De functie van de Overheid
- De functie van de Woningbouw
- De functie van Bedrijven
